Melkveehouder Aart van Dronkelaar is deelnemer aan een van de blijvend grasland-projecten. Rechts Mathijs Ramaker van GreenDutch
Blijvend grasland legt CO₂ vast. Dat is een interessant gegeven in deze tijd waarin volop gezocht wordt naar mogelijkheden om de CO₂-uitstoot te beperken om de klimaatverandering af te remmen. Onderzoekers becijferen dat je onder grasland jaarlijks gemiddeld het equivalent van 1,5 tot 2 ton CO₂ per hectare kunt opslaan. Voorwaarde is wel dat het grasland intact blijft. Bij scheuren van het grasland gaat de opgebouwde koolstofvoorraad grotendeels weer verloren.
Sinds enkele jaren is het mogelijk om een vergoeding te krijgen voor in de bodem opgeslagen CO₂ via de verkoop van koolstofcertificaten. Eén certificaat staat voor één ton in de bodem vastgelegde CO₂. De certificaatuitgifte verloopt via Stichting Nationale Koolstofmarkt (SNK). Deze onderzoekt en valideert ook nieuwe Nederlandse projecten. Het Nijkerkse GreenDutch is sinds 2021 actief in het initiëren van blijvend grasland-projecten in Nederland en heeft zich in snel tempo ontplooid tot marktleider. Na succesvolle eerste pilotprojecten werkt het bedrijf nu samen met LTO Ledenvoordeel om ook LTO-leden de kans te bieden vergoed te worden voor hun klimaatinspanningen met blijvend grasland.
Voorwaarden voor deelname
‘Bij onze blijvend grasland-projecten kunnen deelnemers graslandpercelen inbrengen die minstens tien jaar lang grasland zullen blijven en waarbij in die periode geen sprake is van scheuren of op een andere manier vernietigen van de grasmat’, vertelt Mathijs Ramaker van GreenDutch. De percelen mogen bij aanvang tijdelijk of al blijvend grasland zijn. Het is mogelijk om graslanden op verschillende grondsoorten mee te laten doen, behalve op veengrond. ‘Bij veengrond gaat het vooral om vernatting van de grond om CO₂-uitstoot te vermijden. Op minerale gronden zoals zand en klei kun je juist extra CO2 afvangen uit de lucht en vastleggen in je bodem.’ Nog een voorwaarde om mee te kunnen doen is dat minstens de helft van het landbouwareaal blijvend grasland is of wordt.
Hoe werkt het?
Bij de start van het project krijgen alle deelnemers te maken met een nulmeting. Via grondmonsters wordt bepaald wat het organischestofgehalte van de bodem van een graslandperceel is. Ramaker: ‘Door tien jaar later weer te bemonsteren, kun je bepalen hoeveel het koolstofgehalte van de bodem toeneemt.’ De werkwijze vanuit de SNK is dat alle gronden (minimaal 500 hectare) in een project worden samengevoegd. Dat wil zeggen dat deelnemers worden afgerekend op de gemiddelde toename van het koolstofgehalte van alle hectares in het project. Ramaker: ‘Dit is vooral gunstig voor diegenen die ook in het verleden al aandacht schonken aan organische stof in de bodem. Zij stappen in met een relatief hoog organischestofgehalte. Dat maakt het lastiger om snel vooruitgang te boeken.’ SNK gaat uit van een verwachte koolstofvastlegging van 1,5 tot 2 ton CO2 per hectare per jaar. De helft van het totaal aantal beschikbare certificaten mag in de looptijd van het project (tien jaar) worden verhandeld, de andere 50 procent na tien jaar. Dat houdt in de praktijk 5 procent per jaar in. Als tien jaar na de nulmeting uit een nieuwe bemonstering blijkt dat gemiddeld inderdaad 1,5 tot 2 ton per jaar is vastgelegd, dan wordt ook de andere 50 procent van de certificaten vrijgegeven.
Beloning klimaatprestaties
GreenDutch en NLgroen verkopen de CO2-certificaten uit een project aan partijen die op vrijwillige basis hun CO2-voetafdruk willen verminderen. De vraag naar deze certificaten groeit fors. De marktwaarde van een koolstofcertificaat bedroeg in 2021 nog ongeveer 70 euro per certificaat, maar is inmiddels gestegen naar ongeveer 100 euro. De initiatiefnemers verwachten dat die stijgende lijn de komende jaren doorzet en hopen een steeds aantrekkelijker vergoeding te kunnen realiseren voor deelnemende agrariërs. LTO-leden die deelnemen aan een koolstofcertificaten-project van GreenDutch ontvangen via LTO Ledenvoordeel 5 procent extra opbrengst van de verkochte certificaten, na aftrek van de projectkosten. ‘Bij mensen die de komende maanden besluiten om mee te doen, voeren we voor 1 februari 2024 de grondbemonstering voor de nulmeting uit. Dan zitten de percelen vanaf volgend jaar in ons project’, zegt Ramaker.
