Door familieleden met hartproblemen groeit bij melkveehouder Erjan te Biesebeek uit Eibergen het besef dat hij zelf in zo’n geval graag actie zou ondernemen. Dat kan met een AED. Hij vindt medestanders in de buurt en gezamenlijk schaffen ze een AED aan. Deze hangt op het erf van buurman Hans Hoofd. Een gerust gevoel. ‘Je hoopt het ding nooit nodig te hebben, maar als er wel wat gebeurt, kan de AED het verschil maken.’
In het buitengebied van Eibergen, niet ver van het dorp, staat het melkveebedrijf met 110 melkkoeien van Erjan te Biesebeek. Hij woont iets verderop aan de weg, tegenover buurman Hans Hoofd, die negen jaar geleden vanuit de polder naar de Achterhoek verhuist en daar een mooie, oude boerderij verbouwt.
Bij het indraaien van de oprit van Hans rijd je vanzelf tegen de schuur aan met op de hoek de AED. ‘Goed zichtbaar vanaf de weg, maar toch op het erf, zodat de kans op diefstal kleiner is. Want dat hoor je wel eens’, vertelt Hans. Dat is bij deze AED gelukkig nog nooit gebeurd, maar ter beveiliging is het apparaat wel opgeborgen in een afgesloten buitenkast die met pincode is te openen.
Buurtinitiatief
De AED hangt er sinds 2022 en is door de buurt betaald. Het idee komt van Erjan. ‘Ik had al langer het idee om een AED aan te schaffen. Ook doordat wat mensen in mijn familie met hartproblemen te maken kregen, dat zet je aan het denken. Met een AED kun je mensen in een groter gebied helpen, daarom ben ik in overleg gegaan met buren. Hans was meteen heel enthousiast, net als een aantal anderen.’
‘Er waren ook mensen die niet wilden meedoen’, vult Hans aan. ‘Zij vonden het niet zo nodig, bijvoorbeeld omdat er in de omgeving wel wat AED’s zijn, zoals in het dorp zelf en het militaire kamp hier even verderop.’
Maar omdat het bij een hartstilstand van het grootste belang is om binnen zes minuten een AED beschikbaar te hebben, zetten de mannen door en uiteindelijk doen de meeste buren in een straal van een kilometer mee. Erjan: ‘Daardoor vielen de aanschafkosten van de AED erg mee: we hebben allemaal zo’n 100 tot 150 euro betaald.’
Daarvoor krijgen de buren niet alleen de AED in een temperatuur-gereguleerde buitenkast, maar ook een training hoe om te gaan met het apparaat en vijf jaar volledige service. Hans: ‘Omdat de AED op mijn erf hangt, ben ik de beheerder. Ik krijg mailtjes als er wat moet gebeuren en ze sturen automatische nieuwe materialen op. Dat gaat allemaal vanzelf.’
Buurtapp en hartslag.nu
Een stuk of tien buurtgenoten, waaronder Erjan, kregen een training hoe ze de AED moeten gebruiken. Een nuttige avond, al kunnen zelfs leken in geval van nood met het apparaat uit de voeten. Als je de AED aanzet word je namelijk door middel van gesproken instructies door het hele proces geleid.
Er is een buurtapp waarop men, in geval van nood, melding kan doen. Erjan: ‘Die app gebruiken we echt alleen daarvoor en heeft een apart signaal, zodat iedereen weet dat er wat ernstigs aan de hand is. Dat is ons tijdens die training aangeraden.’
De melkveehouder is als burgerhulpverlener aangesloten bij Hartslag.nu; het reanimatie-oproepsysteem van Nederland. ‘Als er bij je in de buurt wat aan de hand is, bijvoorbeeld omdat 112 is gebeld vanwege een hartaanval, krijg je daar een melding van. Je kunt het adres zien van de melding en ook waar in de buurt AED’s hangen. Dat vergroot de kans dat er zo snel mogelijk hulp ter plekke is.’
Noodscenario
Precies dit scenario voltrekt zich eerder dit jaar. Erjan krijgt een melding via Hartslag.nu, haalt zo snel als hij kan de AED bij Hans op en spoedt zich naar het noodgeval. Daar blijkt al een andere AED aanwezig, dus het eigen apparaat wordt niet gebruikt. Toch benadrukt het voor Erjan en Hans het belang van een AED in de buurt.
Erjan: ‘Deze melding was in het dorp en toch was ik, vanuit het buitengebied, als een van de eersten ter plekke. Er kunnen dan wel meer AED’s in de buurt zijn, maar er moeten ook mensen zijn die een melding krijgen en te hulp kunnen schieten. Daarbij is het buitengebied minder dichtbevolkt en zijn veel mensen overdag weg naar hun werk.’
Hans vult aan: ‘Soms zijn AED’s ook niet aangesloten bij Hartslag.nu, dat geldt bijvoorbeeld voor die van defensie hier vlakbij. Voordat je zo’n AED dan ter plekke hebt, is er al veel kostbare tijd verstreken.’
Hoeveel van het clubje buren die meebetaalden aan de AED aangesloten zijn op het reanimatie-oproepsysteem, weten Erjan en Hans niet precies. Ze geven toe dat het ook iets is wat je moet willen en kunnen: je moet ieder jaar een herhalingscursus doen en een reanimatie kan een heftige gebeurtenis zijn. Erjan zit bij de vrijwillige brandweer en is in die zin wat dat laatste betreft misschien wat meer ‘gewend’ aan noodsituaties. ‘Maar natuurlijk heeft het altijd impact, vaak komt het besef pas later. Maar dat is geen reden om het niet te doen. Tenminste, voor mij niet. Ik zie de AED als een soort verzekering: je hoopt dat je ‘m nooit nodig hebt, maar als dat wel zo is, kan je er mogelijk mensenlevens mee redden.’
AED van ProCardio
De AED die bij Hans Hoofd op het erf hangt, is geleverd door AED360 ProCardio. Dit bedrijf in Eemnes is distributeur van en gespecialiseerd in Philips AED’s. Er zijn verschillende uitvoeringen, voor binnen en buiten, met draagtas of (afsluitbare) kast. Hans en Erjan kozen voor het model met een buitenkast met pincodeslot en een 5 jaar all-in pakket met training, onderhoud, service en onderhoud. LTO-leden krijgen korting op de aanschaf van een AED (voor binnen of buiten) en op trainingen.
