‘Als pluimveehouder weet je hoe essentieel schoon drinkwater voor de kuikens is. Je denkt dat je goed bezig bent, toch schrik je dat biofilm in de leidingen alles op slokt.’ Vleeskuikenhouder Eddy Janssen uit het Brabantse Odiliapeel koos voor het systeem van Watter, een gepatenteerde wijze van desinfecteren van water op basis van elektrolyse en zout ontwikkeld. ‘Van nature ben ik argwanend, maar het blijkt toch dat de lijnen schoner zijn dan nieuw.’

Het Watter Systeem maakt ter plekke een desinfectiemiddel. Eddy Janssen testte het Watter-systeem en vergeleek het met een andere wijze van behandelen in een identieke stal. ‘Ik heb bij de eerste watermeting zelfs de monsters expres omgewisseld om te testen of de uitslagen van Watter overeenkomen met de werkelijkheid. Als nuchtere boer wil je een zo’n objectief mogelijk beeld. Watter kwam gewoon goed uit de bus’, vertelt de pluimveehouder. Na vier weken bleek uit de monsters dat de waarden van ziekteverwekkende bacteriën, biofilm, schimmels, gisten en virussen nul was. ‘In de andere referentiestal waren de cijfers beduidend hoger.’

De goede uitslagen van het water dat uit de ronde nippelbuizen komt, rechtvaardigen volgens Janssen de investering in het Watter-systeem. Ook met het oog op de besparingen in middelen, antibiotica en de kosten voor de dierenarts. ‘Terwijl je aanvankelijk al denkt dat je goed bezig bent.’ Janssen houdt tachtigduizend vleeskuikens volgens Beter Leven één ster. ‘Continu ben je bezig met het doorspoelen van de leidingen, maar toch was er altijd wel iets bij de drinklijn. Biofilm blijkt steeds aan te groeien. We hebben het echt niet slecht voor elkaar, toch denk je soms dat het hele watersysteem stuk is. In de stal wordt het nat omdat de nippels meer water gingen geven dan ik gewend was. Je laat de watergift mee veranderen met de leeftijd van de kuikens, dat bleek niet meer te kloppen.’

‘Op een gegeven moment voeg je middelen toe om het drinkwater schoon te houden. Ik zit er altijd scherp op, maar kan ook niet constant in de leidingen kijken. In de stal begin je met een temperatuur van 35 of 36 graden. We laten de broedeieren in de stal uitkomen. Dan heb je een doorstroming van nul. Eieren drinken immers niet.’

Biologisch afbreekbare desinfectie

Watter BV is ruim tien jaar met de technologie bezig om het water door het hele systeem te desinfecteren. Het gepatenteerde proces vindt op basis van elektrolyse en zout plaats. In de reactor ontstaat het biologische afbreekbaar middel ‘Nontox’, dat geen residuen in het water achterlaat. Het is een desinfectiemiddel met meer dan twintig actieve stoffen. Door die verscheidenheid kan de concentratie zeer laag gehouden worden, zonder verlies van effectiviteit. Betere resultaten, met minder desinfectiemiddel, zo luidt het credo van Watter. Watter is een EU gepatenteerde techniek die is toegestaan als preventieve maatregel tegen bacteriën, schimmels en virussen.

Met zoutblokken wordt een scheikundig proces in werking gezet dat de waterkwaliteit verbetert. Het systeem, dat bij Eddy Janssen in het voerlokaal tussen de waterleiding is geplaatst, regelt de processen in. ‘Onder de motorkap’ wordt uitgelezen hoe efficiënt het middel wordt toegediend en hoeveel er is geproduceerd. ‘Alles is gestoeld op techniek en wetenschap. Meten en vastleggen’, legt microbioloog Reinoud Homan van Watter uit. Het apparaat heeft voldoende capaciteit voor vrijwel alle bedrijfsgrootten en wordt zo dicht mogelijk bij de bron geplaatst. ‘Het is belangrijk dat kiemen volledig worden verwijderd, anders groeien ze terug. Het Watter-systeem is daarom niet alleen op korte termijn, maar ook op lange termijn een constante oplossing.’

Nontox, dat door het apparaat wordt aangemaakt, blijkt zeer effectief. ‘Veilig om continu in de waterleidingen te doseren. Duurzame desinfectie maakt ziekteverwekkende bacteriën, schimmels, gisten en virussen onschadelijk. Wij garanderen honderd procent resultaat. Na vier weken controleren wij dat de waterkwaliteit is verbeterd.’ Homan geeft aan dat desinfectie met micro-organismen niet aan, maar vanaf de bron moet plaatsvinden. ‘Want ziektekiemen groeien niet aan de bron, maar vanaf de bron.’

Doseringen ver onder grenswaarden

‘Eigenlijk hoef ik er alleen af en toe wat zout in te gooien. That’s it. Ik heb er eigenlijk geen omkijken naar’, vertelt Eddy Janssen over het Watter-systeem, ‘Ik merk dat de watergift van de drinklijnen hoger is en ik voeg niets meer toe. Je ziet ook dat de werking van de zuren voor de kip niet langer teniet gedaan wordt door de biofilm. En dat is natuurlijk positief voor de darmgezondheid. Ik denk dus dat schoon drinkwater het verschil op het gebied van diergezondheid kan maken.’
Janssen verwacht met het systeem bij voorbaat ook al een antwoord te hebben op toekomstige ontwikkelingen. ‘Sinds de fipronilcrisis is het nog belangrijker geworden dat wij kritisch zijn op de middelen die we inzetten. Sinds wij met het Watter-systeem werken, hoeven we in ieder geval niets meer toe te voegen.’ De pluimveehouder uit Odiliapeel overweegt om ook een Watter-systeem op de drinkwatervoorziening op een tweede locatie aan te sluiten. ‘We willen er nog wat langer naar kijken om te zien wat de rekensom op termijn is. Het systeem vergt natuurlijk een flinke investering, maar in onze ogen is die wel verantwoord. Een puur economische afweging als je kijkt naar wat wordt bespaard aan waterperoxide, zuren en kosten voor de dierenarts.’ Ook levert het systeem gezonde vleeskuikens en een tijdwinst voor de pluimveehouder op.

‘Als je niet consequent genoeg dagelijks de leidingen monitort, dan zul je schrikken wat er qua biofilm in de leidingen ontstaat. Met lage doorstroming en hoge temperaturen zijn de leidingen gewoon snel vies. Vooral in de eerste drie weken rondom de entingen, waarin je net een periode van lage doorstroming had. Dan is het Watter-systeem zeker een afweging. Wij zijn in ieder geval tevreden met de keuze.’

Bron: Watter, verschenen in Pluimveekrant nr. 3 / juli 2020. Tekst: Martin de Vries